Giao dịch và thanh toán lãi lỗ

Để giao dịch chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần:

I. MỞ TÀI KHOẢN chứng khoán phái sinh.
Quý khách chỉ cần ký hợp đồng điện tử và có thể bắt đầu giao dịch tại ngày làm việc kế tiếp sau khi tiểu khoản phái sinh được kích hoạt thành công. Vui lòng tham khảo hướng dẫn mở tài khoản phái sinh tại đây.

II. NỘP TIỀN KÝ QUỸ BAN ĐẦU 
Mức ký quỹ ban đầu là khoản “đặt cọc” để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thanh toán trong tương lai của hợp đồng. Mức ký quỹ yêu cầu để mở vị thế được tính:
= (Tỷ lệ ký quỹ ban đầu : Tỷ lệ duy trì) x Giá trần x  Số lượng HĐTL dự kiến đặt lệnh x Hệ số nhân HĐ
Xem chính sách Tỷ lệ ký quỹ ban đầu và Tỷ lệ duy trì tại đây

Ví dụ: Nhà đầu tư mua 10 HĐTL VN30F2110 tại mức giá là 1500. Giá trần của HĐTL là 1619. Hệ số nhân của hợp đồng là 100.000 đồng. Tỷ lệ ký quỹ ban đầu là 17%. Tỷ lệ duy trì là 85%, không tính đến phí và thuế giao dịch, như vậy:

• Giá trị hợp đồng tính theo giá trần = 1619 x 10 x 100.000 = 1.619.000.000 VND
• Số tiền ký quỹ để mở vị thế = 17% : 85%*1.619.000.000 = 323.800.000 VNĐ

Qua đó, thay vì phải bỏ ra 1.619.000.000 VND, Nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra 323.800.000 VND là đã bắt đầu có thể tham gia. Đây là lợi thế “đòn bẩy” của chứng khoán phái sinh.

Để nộp tiền giao dịch phái sinh, Quý khách thao tác theo hướng dẫn chi tiết tại đây

Tính năng này giúp Quý khách giao dịch phái sinh sau 1 bước chuyển tiền. Số tiền khi nộp ký quỹ phái sinh là đã trừ phí 5.500đ theo quy định của Ủy ban chứng khoán (tham khảo tại đây)

III. THỰC HIỆN GIAO DỊCH
Để giao dịch chứng khoán phái sinh, Quý khách có thể đặt lệnh thường hoặc lệnh điều kiện theo như hướng dẫn. 
Ví dụ về giao dịch phái sinh:

• Nhà đầu tư mua HĐTL (mở vị thế long) VN30F2110 nếu kỳ vọng chỉ số VN30 tăng. Để đóng vị thế, Nhà đầu tư phải bán HĐTL hoặc có thể giữ đến đáo hạn.
• Nhà đầu tư bán HĐTL (mở vị thế short) chỉ số CP VN30 nếu kỳ vọng chỉ số VN30 giảm. Nhà đầu tư không cần có hợp đồng nào cũng có thể bán được (bán khống). Để đóng vị thế, Nhà đầu tư phải mua lại HĐTL hoặc giữ đến đáo hạn.
• Nếu chỉ số VN30 thay đổi đúng kỳ vọng Nhà đầu tư sẽ có lãi.
• Nếu chỉ số VN30 thay đổi không đúng kỳ vọng (ngược chiều), Nhà đầu tư sẽ bị lỗ.
• Giao dịch của chứng khoán phái sinh là T+0 do Nhà đầu tư có thể mua, bán HĐTL ngay trong ngày.

• Phí nộp tiền ký quỹ phái sinh: 5.500 đồng/giao dịch
• Phí giao dịch tại thời điểm đặt lệnh thành công: 2.700 đồng/1 HĐ
• Thuế TNCN= Giá chuyển nhượng từng lần* x 0.1%. 

• Phí rút ký quỹ phái sinh: 5.500 đồng/giao dịch

• Quản lý tài sản ký quỹ 0,0024% giá trị lũy kế số dư tài khoản ký quỹ/ngày, tối thiểu 100,000 đồng/tháng
• Quản lý vị thế: 2.550 VND/HĐTL/ngày

IV. QUẢN LÝ TỶ LỆ SỬ DỤNG TÀI SẢN KÝ QUỸ TRONG GIỜ GIAO DỊCH
Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ
Tỷ lệ sử dụng tài khoản phái sinh = Giá trị ký quỹ yêu cầu/Giá trị tài sản ròng hợp lệ
Giá trị ký quỹ yêu cầu = IM + VM + DM
Trong đó:

• IM: Ký quỹ ban đầu theo quy định của Trung tâm lưu ký.
• VM: Giá trị lỗ ròng phát sinh trong phiên (nếu có).

Lãi lỗ vị thế (VM) = [ (Giá DSP - Giá TB mua) * Lũy kế Long  -  (Giá DSP - Giá TB bán) * Lũy kế Short  ] * 100.000

• DM: Ký quỹ chuyển giao, dùng thay cho IM đối với các hợp đồng phái sinh chuyển giao vật chất đến ngày đáo hạn.

Lưu ý:
Nhà đầu tư cần theo dõi tỉ lệ sử dụng tài sản ký quỹ trong phiên để quản lý tài khoản để đảm bảo tỉ lệ an toàn:
- Trường hợp tỉ lệ sử dụng tài sản ký quỹ chạm mức xử lý trong phiên giao dịch: TCBS sẽ tự động đóng vị thế bắt buộc (Force close), ưu tiên Force close mã hợp đồng có thời gian đáo hạn gần nhất.
- Trường hợp tỉ lệ sử dụng tài sản ký quỹ chạm mức xử lý trong phiên ATC:

• Nếu tỉ lệ chạm mức 90% đến dưới 100%: NĐT cần nộp thêm tiền vào tiểu khoản phái sinh trước 8h sáng ngày làm việc kế tiếp
• Nếu tỉ lệ từ 100% trở lên: NĐT cần nộp thêm tiền ký quỹ phái sinh trước 15h30 ngày giao dịch phát sinh trạng thái vi phạm. Nếu NĐT không nộp ký quỹ bổ sung đúng hạn, TCBS hỗ trợ giải ngân tiền mặt vào tài khoản vi phảm để đưa tỉ lệ về 95% và đến ngày giao dịch kế tiếp, TCBS sẽ đóng vị thể bắt buộc và/hoặc rút ký quỹ từ VSD về để thu hồi nợ.

V. THANH TOÁN HÀNG NGÀY THEO MỨC LÃI LỖ
Giá BQ Long = (Lũy kế khối lượng Long đến đầu ngày T x giá DSP ngày (T-1) + Tổng khối lượng Long khớp trong ngày T x giá khớp tương ứng) : (Lũy kế khối lượng Long đến đầu ngày T +  Tổng khối lượng Long khớp trong ngày T)
Giá BQ Short = (Lũy kế khối lượng Short đến đầu ngày T x giá DSP ngày (T-1) + Tổng khối lượng Short khớp trong ngày T x giá khớp tương ứng) : (Lũy kế khối lượng Short đến đầu ngày T +  Tổng khối lượng Short khớp trong ngày T)
Lãi lỗ vị thế = [ (Giá DSP - Giá TB mua) * Lũy kế Long  -  (Giá DSP - Giá TB bán) * Lũy kế Short  ] * 100.000
Trong đó:

• Lũy kế khối lượng Long/Short đến đầu ngày T chính là số lượng vị thế để qua đêm của khách hàng.
• Giá DSP cuối ngày do Sở trả về

Lưu ý:

1. Giao dịch phái sinh được thanh toán theo cơ chế hằng ngày. Cụ thể, nhà đầu tư (NĐT) khi giao dịch và nắm giữ các vị thế trong các hợp đồng chứng khoán phái sinh sẽ phải thực hiện thanh toán toàn bộ lãi/lỗ phát sinh từ các vị thế đó mỗi ngày:

• Nếu trạng thái lỗ ròng: NĐT sẽ phải thanh toán đầy đủ toàn bộ số lỗ phát sinh vào tiểu khoản phái sinh trước 8h sáng ngày giao dịch kế tiếp. 
• Nếu trạng thái lãi ròng: TCBS sẽ thanh toán đầy đủ số lãi phát sinh chậm nhất trong ngày giao dịch kế tiếp.

2. Trường hợp NĐT không thanh toán nghĩa vụ VM lỗ đúng thời hạn, TCBS sẽ rút ký quỹ từ VSD và/hoặc đóng vị thế bắt buộc để thanh toán cho nghĩa vụ VM lỗ. Trường hợp không thu được hết nghĩa vụ thanh toán VM tại ngày giao dịch kế tiếp, TCBS sẽ tiếp tục xử lý tại các ngày giao dịch tiếp theo. Số tiền chậm thanh toán sẽ bị tính lãi là 10.5%/năm.